آتش‌سوزی یکی از اصلی‌ترین تهدیدات در پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و زیرساختی است؛ اما خوشبختانه با انتخاب آگاهانه پوشش‌های مقاوم حریق، می‌توان از خسارات جانی و مالی گسترده جلوگیری کرد. پوشش‌های مقاوم حریق در انواع مختلف فرموله شده‌اند و عمدتاً بر پایه دو نوع ماده چسباننده طبقه‌بندی می‌شوند: پایه گچی و پایه سیمانی با چگالی پایین که در دسته‌ی پوشش‌های سبک قرار می‌گیرند، و پلاسترهای صنعتی نظیر سیکانی با ضخامت ۵۰ میلی‌متر یا بیشتر و چگالی بالا، که برای شرایط خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در کنار این‌ها، رنگ‌های پوششی ضد حریق با پایه رزینی که از مشتقات مواد پتروشیمی ساخته شده‌اند، گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر برای کاربردهای ظریف و دقیق به شمار می‌روند. شناخت مزایا، محدودیت‌ها و کاربردهای هر نوع پوشش، کلید افزایش ایمنی سازه‌هاست.در این مقاله از کلینیک ساختمانی ایران، به بررسی انواع پوشش‌های ضد حریق، معیارهای انتخاب، تجربه‌های کاربران حرفه‌ای و منابع معتبر بین‌المللی می‌پردازیم.
پوشش ضد حریق، ماده‌ای است که روی سطح سازه‌ها (فلزی، بتنی یا چوبی) اعمال می‌شود تا در برابر حرارت شدید مقاومت ایجاد کند و از گسترش سریع آتش جلوگیری کند. هدف از استفاده این پوشش‌ها، افزایش زمان تحمل سازه در برابر حریق و حفظ جان انسان‌ها، تجهیزات و سرمایه‌هاست.
پوشش‌های مقاوم حریق، بسته به نوع ترکیبات شیمیایی و نحوه عملکردشان، در چند گروه اصلی طبقه‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی به مهندسان، معماران و مجریان پروژه کمک می‌کند تا بر اساس نوع سازه، شرایط محیطی، ظاهر مورد نیاز و الزامات ایمنی، انتخاب دقیق‌تری داشته باشند. مهم‌ترین فاکتورهایی که مبنای این دسته‌بندی هستند، شامل نوع ماده چسباننده (معدنی یا رزینی)، نوع عملکرد (منبسط‌شونده یا ثابت)، ضخامت مورد نیاز و شکل ظاهری نهایی می‌باشد.
در بین این دسته‌ها، چهار گروه پرکاربردتر عبارت‌اند از: پوشش‌های پایه معدنی (گچی یا سیمانی) که اقتصادی و رایج هستند؛ پوشش‌های پایه رزینی که بیشتر در پروژه‌های معماری یا فضاهای قابل رؤیت کاربرد دارند؛ پلاسترهای صنعتی سنگین مثل پوشش سیکانی، که برای سوله‌ها و سازه‌های صنعتی مناسب‌اند؛ و پوشش‌های منبسط‌شونده (Intumescent) که در برابر حرارت حجم زیادی می‌گیرند و در پروژه‌های خاص فلزی با نمای ظاهری ظریف کاربرد دارند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های فنی و کاربردی هر دسته خواهیم پرداخت.
| نوع پوشش | چگالی | ضخامت معمول | زیبایی ظاهری | قیمت تقریبی | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|---|
| پایه معدنی (گچ/سیمان) | کم | ۱۵-۲۵ mm | پایین | اقتصادی | مسکونی، عمومی |
| سیکانی (پلاستر سنگین) | زیاد | ۵۰+ mm | متوسط | متوسط | صنعتی، سوله‌ها |
| رزینی | متوسط | ۱-۳ mm | بالا | نسبتاً گران | معماری، تجاری |
| منبسط‌شونده (Intumescent) | کم | ۰.۵-۳ mm | بسیار بالا | گران | سازه فلزی ظریف |
برای انتخاب بهترین نوع پوشش ضد حریق، باید فاکتورهای زیر را در نظر بگیرید:
«در پروژه مرکز داده ما، پوشش رزینی استفاده شد. ظاهر فوق‌العاده‌ای داشت و تاییدیه‌ها خیلی سریع دریافت شد.»
– مهندس موسوی، کارفرما
«ما برای یک پارکینگ طبقاتی، پلاستر سیکانی کار کردیم. ضخامت بالا ولی کاملاً قابل اجرا و قابل کنترل بود.»
– پیمانکار اجرایی
بله، طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران، استفاده از پوشش‌های ضد حریق در سازه‌های خاص اجباری است.
در برخی مدل‌های رزینی و منبسط‌شونده، بله؛ ولی باید از رنگ سازگار و تاییدشده استفاده شود.
مشخصات فنی، گزارش اجرای ضخامت، برند تأییدشده، و فرم اجرای تأییدشده توسط مجری دارای صلاحیت مورد نیاز است.
پوشش ضد حریق نه فقط یک الزام قانونی، بلکه یک تصمیم هوشمندانه برای حفاظت از جان انسان‌ها و سرمایه‌هاست. در انتخاب پوشش مناسب، به نیاز پروژه، محیط، تاییدیه‌ها و تخصص مجری دقت کنید.
اگر برای انتخاب یا اجرای پوشش ضد حریق نیاز به مشاوره تخصصی دارید، همین حالا با شرکت کلینیک ساختمانی ایران تماس بگیرید. مشاوره رایگان، نمونه پروژه‌های اجراشده و پشتیبانی تا تاییدیه آتش‌نشانی در اختیار شماست.
چرا افزودنی بتن؟ سیمان اولیه در سال 1824 توسط جوزف آسپیدین اهل انگلستان شناخته و کشف شد و فرآیند تکامل آن توسط ...
در این مقاله به پوشش ضد حریق پایه سیمانی،مزایا و معایب پوشش ضد حریق پایه سیمانی، نحوه اجرای پوشش ضد حریق پایه سیمانی، ...
پوشش ضد حریق اسکلت فلزی پوشش ضد حریق اسکلت فلزی از جمله پوشش های مقاوم حریق است و کاربردها و مزایای آن ...
پوشش ضد حریق پایه گچی یکی از انواع پوشش‌های ضد حریق است که برای محافظت از سطوح مختلف ساختمانی مانند دیوارها، سقف، ...
